W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o EUDR – szczególnie wśród przedsiębiorców i osób, które śledzą tematy związane z ekologią. Unia Europejska wprowadza nowe regulacje, które mają ograniczyć wylesianie i degradację lasów na świecie, a także uporządkować zasady dla firm działających na europejskim rynku. Czym właściwie jest EUDR? Jakie zadania stawia przed przedsiębiorstwami i jak mogą one wpłynąć na codzienność biznesu? Czy polskie firmy są przygotowane na te zmiany? W poniższym tekście znajdziesz praktyczne podpowiedzi i konkretne informacje dotyczące wdrażania EUDR oraz jego wpływu na środowisko i gospodarkę.
Dlaczego Unia Europejska zdecydowała się na EUDR?
EUDR, czyli European Union Deforestation Regulation, to odpowiedź Unii Europejskiej na rosnący problem wylesiania i degradacji lasów, który w dużej mierze jest skutkiem globalnego handlu. Przepisy weszły w życie pod koniec czerwca 2023 roku, ale firmy mają jeszcze trochę czasu na przygotowanie się do nowych wymagań – duże i średnie przedsiębiorstwa muszą być gotowe do końca grudnia 2025 roku, a mniejsze podmioty do połowy 2026 roku. UE chce w ten sposób ograniczyć swój negatywny wpływ na środowisko i promować bardziej zrównoważone praktyki gospodarcze. Dodatkowe informacje znajdziesz tu.
Jakie towary i surowce obejmuje EUDR – lista, która może zaskoczyć
Nowe regulacje dotyczą siedmiu głównych surowców i produktów: bydła, kakao, kawy, oleju palmowego, kauczuku, soi oraz drewna. Każda firma, która chce wprowadzić je na rynek unijny, musi wykazać, że nie pochodzą one z terenów wylesionych po 31 grudnia 2020 roku i nie przyczyniły się do degradacji lasów. To oznacza konieczność dokładnej kontroli pochodzenia każdego produktu – nie ma tu miejsca na przypadkowość.
Co muszą zrobić firmy, by działać zgodnie z EUDR?
W praktyce przedsiębiorstwa muszą wdrożyć system należytej staranności, czyli tzw. due diligence. W skrócie, chodzi o:
- zbieranie i przechowywanie dokumentów potwierdzających pochodzenie towarów,
- składanie oświadczeń dotyczących należytej staranności przy wprowadzaniu produktów na rynek lub ich eksporcie,
- regularne raportowanie stosowanych procedur,
- wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za zgodność z EUDR w firmie.
Co ciekawe, duże firmy mogą składać oświadczenia zbiorcze raz w roku, a grupy kapitałowe mogą wyznaczyć przedstawiciela do tych zadań. Wszystkie dokumenty trzeba przechowywać przynajmniej przez pięć lat.
Przygotowania do wdrożenia EUDR – praktyczne kroki dla przedsiębiorstw
Jak przygotować się do nowych wymagań? Warto zacząć od wyznaczenia osoby, która będzie odpowiadać za zgodność z EUDR. Kolejnym krokiem jest dokładna analiza łańcucha dostaw – trzeba sprawdzić, skąd pochodzą surowce i czy dostawcy spełniają unijne wymagania. W wielu przypadkach niezbędne będzie wdrożenie nowych narzędzi informatycznych do monitorowania i raportowania danych. Nie można zapominać o szkoleniach dla zespołu, bo nowe obowiązki wymagają wiedzy i zaangażowania. Brak przygotowania do końca 2025 roku (dla większych firm) lub połowy 2026 roku (dla mniejszych) oznacza, że nie będzie można prowadzić sprzedaży na rynku UE.
Jakie sankcje grożą za nieprzestrzeganie EUDR?
Organy państw członkowskich będą przeprowadzać kontrole i sprawdzać, czy firmy rzeczywiście spełniają wymogi EUDR. W razie wykrycia nieprawidłowości grożą wysokie kary finansowe – nawet do 4% całkowitego obrotu firmy w Unii Europejskiej. Możliwa jest także konfiskata towarów i zysków, a informacje o naruszeniach mogą zostać opublikowane na stronie Komisji Europejskiej. Co więcej, każdy może zgłosić podejrzenie naruszenia przepisów.
Jak EUDR może zmienić sposób prowadzenia biznesu i ochronę środowiska?
Wprowadzenie EUDR to szansa na realne ograniczenie emisji CO₂ (szacuje się, że nawet o 32 miliony ton rocznie!) i ochronę tysięcy hektarów lasów. Firmy będą musiały być bardziej transparentne i odpowiedzialne, co może oznaczać konieczność zainwestowania w nowe technologie czy zmianę relacji z dostawcami. Dla wielu przedsiębiorstw to wyzwanie, ale jednocześnie impuls do wprowadzenia bardziej zrównoważonych praktyk.
Czy nowe przepisy to problem czy szansa dla biznesu?
Nie da się ukryć, że EUDR wymusza na firmach zmiany – czasem kosztowne i wymagające. Jednak coraz więcej konsumentów i partnerów biznesowych zwraca uwagę na kwestie środowiskowe. Przejrzystość i odpowiedzialność mogą stać się atutem na konkurencyjnym rynku. Ostatecznie to od przedsiębiorców zależy, czy potraktują nowe regulacje jako przeszkodę, czy jako okazję do rozwoju.
Najważniejsze rzeczy, które warto zapamiętać na temat EUDR
- EUDR wprowadza obowiązek należytej staranności dla firm zajmujących się określonymi produktami,
- nieprzestrzeganie przepisów może skutkować poważnymi sankcjami,
- przygotowania do wdrożenia warto rozpocząć jak najwcześniej,
- nowe regulacje mogą pozytywnie wpłynąć na środowisko i sposób prowadzenia biznesu.
Jak widzisz, EUDR to nie tylko kolejny przepis, ale realna zmiana w podejściu do biznesu i ochrony przyrody. Warto już teraz zastanowić się, jak najlepiej przygotować swoją firmę na nadchodzące wyzwania.